Jedna tabletka i tyle zamieszania. Czym jest właściwie ellaOne?

Każdy dzień w aptece to nowe wyzwanie. Nigdy nie wiem co mnie danego dnia spotka, czy wystarczy cierpliwości i wiedzy, aby sprostać oczekiwaniom pacjentów. W zawodzie farmaceuty nie ma miejsca na rutynę, a pewne zdarzenia na długo pozostają w pamięci.

Opowiem Wam pewną historię, która to miała miejsce kiedy tabletka po stosunku dostępna była jeszcze wyłącznie na receptę. Sobota, godzina ósma trzydzieści, do apteki wchodzi małżeństwo. Na moje oko obydwoje po czterdziestce. Lekko zmieszani, podchodzą do okienka. Widać było, że nie bardzo wiedzą jak zacząć temat. Rozmowę rozpoczyna on- “Potrzebujemy pigułki dzień po. Wie Pani o co chodzi prawda“.- “Tak wiem”-odpowiadam, “Jednak jest to lek wydawany wyłącznie na podstawie recepty”- tłumaczę dalej. I wówczas pojawiły się łzy w oczach kobiety, która to swoim błagalnym spojrzeniem wtrąciła- “Proszę o zrozumienie. Ciąża może być powikłana, jesteśmy już za starzy na dziecko, a zaistniała sytuacja jest dziełem przypadku”. I właściwie owa Pani miała absolutną rację, bo chwila nieuwagi może zadecydować o tzw. wpadce. A w przypadku tej pary z powodu wieku istniało duże ryzyko poronienia (nawet do 35 %), występowania wad wrodzonych (w szczególności zespołu Downa) oraz większe prawdopodobieństwo wystąpienia ciąży bliźniaczej dwuzygotycznej. I co powinnam wówczas zrobić? Odesłać do lekarza?

Środki antykoncepcyjne są produktami leczniczymi dostępnymi i sprzedawanymi w aptekach. Leki te mogą być wydane tylko określonej osobie, po kompleksowych badaniach i wywiadzie lekarskim. Sprawa ma się jednak nieco inaczej w przypadku pigułek “dzień po”. Wówczas liczy się każda godzina, a wizyta lekarska nie zawsze jest możliwa. Jak zatem działają słynne pigułki i czy jest się czego obawiać?

Zacznijmy od początku.

Rozrodem sterują hormony. Aby ich działanie było efektywne konieczne jest ich odpowiednie stężenie we krwi, płynach ustrojowych i tkankach, ale także pula właściwych receptorów. Jednym z głównych hormonów płciowych jest progesteron. To on bierze udział w regulacji przebiegu cyklu jajnikowego i jest niezbędny dla rozwoju ciąży i embriogenezy.

W pigułce ellaOne znajduje się octan uliprystalu (syntetyczna pochodna progesteronu), który potrafi wiązać się z receptorami dla progesteronu, stając się tym samym ich modulatorem. To właśnie ta właściwość wykorzystywana jest w celach antykoncepcyjnych. Jak zatem działa? Otóż:

• Uliprystal zastosowany przed owulacją powoduje jej wstrzymanie, opóźnienie lub całkowite zablokowanie,
• Uliprystal zastosowany już po owulacji oraz po połączeniu się komórki jajowej z plemnikiem uniemożliwia fizjologiczne przemiany warunkowane progesteronem. Hamuje przebudowę endometrium oraz implantację zarodka. Jeżeli zatem doszło już do zapłodnienia, to zarodek, nie mając szans na zagnieżdżenie w błonie śluzowej macicy, ginie.

Zatem- tabletka może być przyjęta niezależnie od dnia cyklu miesiączkowego. Nie mniej jednak należy zażyć ją niezwłocznie po niezabezpieczonym stosunku płciowym. Im wcześniej zostanie przyjęta, tym większa szansa na jej skuteczność. Badania wykazały, że na 100 kobiet, które zastosują ellaOne w przybliżeniu dwie zajdą w ciążę. Lek ellaOne można przyjąć o dowolnej porze dnia, przed, po lub w trakcie posiłku. Dostępność TUTAJ

CO WAŻNE:

• Tabletka ellaOne nie jest skuteczna w przypadku wcześniejszego zajścia w ciążę – w przypadku istnienia ciąży nie powoduje ona przerwania istniejącej ciąży.
• Lek ellaOne nie wpływa na przyszłą płodność.
• Po zastosowaniu ellaOne kilkudniowe opóźnienie wystąpienia miesiączki jest normalne.
• ellaOne należy zastosować niezwłocznie po odbyciu stosunku płciowego oraz w ciągu maksymalnie 5 dni (120 godzin) po stosunku. Późniejsze jej zastosownie mija się z celem- otóż nie jest to środek poronny. Jeśli dojdzie już do zagnieżdżenia zarodka nie nastąpi przerwanie istniejącej ciąży.
• W przypadku zajścia w ciążę pomimo zastosowania leku ellaOne nie ma dowodów na wpływ leku na ciążę. Znalazłam jednak dane że “Istnieją informacje o embriotoksycznym działaniu uliprystalu u gryzoni. U ludzi natomiast brak jest w tym względzie rzetelnych danych”. Zatem- nikt nie obiecuje, że po przyjęciu pigułki do uszkodzenia płodu nie dojdzie, jeśli to pacjenta jest już w ciąży.

• Częste działania niepożądane

  (mogą wystąpić u 1 na 10 osób)

  • mdłości, ból brzucha (żołądka), uczucie dyskomfortu w brzuchu, wymioty;
  • bolesne miesiączkowanie, bóle miednicy, wrażliwość piersi;
  • ból głowy, zawroty głowy, wahania nastroju;
  • bóle mięśni, bóle pleców, zmęczenie.

Przyznam, że wiele osób uważa, że leki tego typu nadużywane są przez osoby nieletnie oraz stosowane są nagminnie i bez rozwagi. Niezwykle ważna jest więc edukacja: w domach, szkołach, świetlicach. Seks nie powinien być tematem tabu, a metody zapobiegania ciąży powinny być oczywiste już dla nastoletniej, niewspółżyjącej jeszcze dziewczynki. Świadomość antykonepcji doraźnej jest równie istotna. Z własnego doświadczenia przyznam, że mimo dostępności leku bez recepty, ellaOne jest bardzo rzadko wydawany na prośbę pacjenta. Zdecydowanie nie stanowi więc rutynowej metody antykoncepcji. Większość kobiet ma świadomość, że pigułka ta jest lekiem i nie pozostaje całkowicie obojętna dla organizmu.