Meningokokoki- co o nich wiesz?

Zdrowie i pielęgnacja

Meningokokoki- co o nich wiesz?

 

Czy wiesz czym są meningokoki, jakie stanowią zagrożenie dla Twojego dziecka i czy koniecznie przeciwko nim powinniśmy szczepić maluchy?

Meningokoki to bakterie będące czynnikiem etiologicznym ciężkich, inwazyjnych zakażeń-zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, posocznicy (sepsa), których przebieg może być niezwykle dramatyczny i prowadzić w ciągu kilku godzin do zgonu. Bakteria ta jest przyczyną również innych chorób, takich jak zapalenie ucha środkowego, płuc, zakażenia w obrębie narządów moczowo-płciowych i innych. Choroba meningokokowa stanowi największe zagrożenie dla niemowląt i małych dzieci w okresie pierwszych czterech lat życia.

– Choroba meningokokowa może wystąpić u każdego, lecz najczęściej rozpoznaje się ją u niemowląt i małych dzieci do 24 miesiąca życia, u młodzieży i u młodych osób dorosłych- informuje dr n. med. Ryszard Konior, pracujący na oddziale neuroinfekcji i neurologii dziecięcej.

U pacjentów, którzy przeszli meningokokowe zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych od 10 proc. do 20 proc. może mieć trwałe komplikacje neurologiczne, tj. uszkodzenie mózgu, słuchu, ataki padaczki. W przypadku posocznicy częstym powikłaniem na skutek martwicy są ubytki skóry, tkanek, a nawet amputacje kończyn.

Dziecko może się zarazić w wyniku kontaktu z bezobjawowym nosicielem meningokoków (2-25% populacji), rzadziej z osobą chorą. Nosicielami meningokoków są często rodzice, starsze rodzeństwo dziecka. Meningokokami zarazić się można przez bezpośredni kontakt z wydzieliną z dróg oddechowych chorego bądź drogą kropelkową np. pocałunek w usta, oblizywanie smoczka, wspólne naczynie do picia, sztućce itp.

Różnice w budowie otoczki wielocukrowej powodują, że wyróżniono 12 serotypów (odmian) meningokoków. Jednak tylko część z nich jest chorobotwórcza. Serotypy A, B, C, Y, W135 odpowiadają za większość przypadków zachorowań.

W przeważającej liczbie przypadków meningokoki powodują sporadyczne infekcje, ale drobnoustrój ten jest również zdolny do wywoływania ognisk epidemicznych i epidemii. Epidemie inwazyjnej choroby meningokokowej dotyczą głównie środowisk zamkniętych, takich jak szkoły, przedszkola, żłobki, domy dziecka itp.

Spośród 5 rodzajów meningokoków wywołujących niemal wszystkie zachorowania na świecie, w Polsce dominują grupy B i C (ta ostatnia odpowiedzialna jest za około 30% wszystkich zachorowań). Najwyższa zapadalność na inwazyjną chorobę meningokokową (ICHM) występuje w 1. roku życia (dotyczy to zarówno serogrupy B, jak i C). Dominują wtedy meningokoki B, ale ryzyko wystąpienia zakażenia serotypem C jest również największe w tym wieku. Od 2. roku życia znacząco zwiększa się udział odsetkowy zachorowań wywołanych grupą C, który zbliża się do poziomu grupy B w następnych grupach wiekowych (dr med. Ryszard Konior, Szczepienie przeciwko meningokokom). Wiem, że to trochę skomplikowane, nie mniej jednak bardzo istotne, gdyż nie ma jednej szczepionki przeciwko dwóm, najgroźniejszym dla małego dziecka serotypom.

Szczepionki przeciwko meningokokom należą do kategorii szczepionek „nieżywych” – zawierają niewielki fragment bakterii (otoczkę polisacharydową połączoną z białkiem – szczepionki skoniugowane, lub kombinacje białek meningokokowych – szczepionka przeciwko meningokokom B). Na polskim rynku farmaceutycznym przeciwko meningokokom zarejestrowane i dostępne są szczepionki:

  1. szczepionki skoniugowane przeciwko meningokokom grupy C (Meningitec, NeisVac-C)
  2. szczepionki skoniugowane przeciwko meningokokom grupy A, C, W, Y (Menveo, Nimenrix)
  3. szczepionka przeciwko meningokokom grupy B (Bexsero).

Odporność po szczepieniu u dzieci, które ukończyły 1. rok życia, oraz u młodzieży i dorosłych prawdopodobnie utrzymuje się przez długi czas; natomiast u niemowląt zaszczepionych w 1. roku życia poziom ochrony stopniowo maleje i w 2. roku życia konieczna jest dawka przypominająca szczepionki.

Szcepionka, jak każdy lek, niesie za sobą ryzyko. Trzeba zatem mieć tego świadomość i uważnie obserwować dziecko. Możliwe objawy poszczepienne:

Niegroźne reakcje miejscowe (zaczerwienienie, tkliwość i ból w miejscu wstrzyknięcia) oraz ogólne (zaburzenia snu, pogorszenie apetytu, rozdrażnienie) występują u nieco ponad 10% zaszczepionych. Rzadziej (1-10%) występuje niewysoka gorączka, wymioty, ból mięśni i kończyn. Objawy te są zwykle krótkotrwałe, łagodne i ustępują samoistnie. W przypadku szczepienia szczepionką białkową przeciwko menigokokom B – Bexsero nieco częściej niż w przypadku szczepionek skoniugowanych (NeisVac C, Nimenrix, Menveo) obserwuje się odczyny w postaci gorączki, bólu w miejscu szczepienia. Dotyczy to zwłaszcza stosowania jednoczasowo z innymi szczepionkami.

Szczepienie przeciwko meningokokom najlepiej rozpocząć w 1. lub w 2. roku życia dziecka. Po szczepieniu w 1. roku życia poziom przeciwciał ochronnych stopniowo się jednak zmniejsza i dlatego konieczne jest podanie dawki przypominającej po ukończeniu 12 miesięcy. Później ryzyko zachorowania spada, ale zachorowanie może wystąpić również w późniejszym wieku.

W zależności od tego, kiedy zaczniemy szczepić dziecko podaje się od 2 do 4 dawek szczepionki BEXERO.

  • Jeśli szczepione jest dziecko w wieku od 2 do 5 miesięcy, podaje się 3 dawki w 1. roku życia, plus dawkę przypominającą w 2. roku życia.
  • Jeśli szczepione jest dziecko w wieku od 6. do 11. miesięcy, podaje się 2 dawki w 1. roku życia, plus dawkę przypominającą w 2. roku życia.
  • Jeśli szczepione jest dziecko w wieku od 12 miesięcy do 2 lat, podaje się 2 dawki, plus dawkę przypominającą (12–23 miesięcy po szczepieniu podstawowym)
  • Jeśli szczepione jest dziecko powyżej 2 lat, podaje się 2 dawki szczepionki.

KOSZT OK. 400 zł za jedno szczepienie

Cykl szczepień NEISVAC- C:

  • po ukończeniu 2 m-ca życia do 12 miesiąca życia – 2 dawki ( druga dawka po upływie 2 miesięcy od pierwszej)
  • dzieci pow. 1 roku życia, dorośli – 1 dawka

KOSZT OK. 150 zł za jedno szczepienie

O tym, którą szczepionkę podać, decyduje lekarz pediatra. Czy warto szczepić? Warto. Można jednak odwlec szczepienie w czasie jeśli maluch wychowuje się głównie w domu, nie ma jeszcze starszego rodzeństwa i częstego kontaktu z innymi dziećmi. Jestem jednak świadoma tego, że każdy lekarz będzie zalecał jak najwcześniejsze podanie szczepionki ze względu na bardzo poważne skutki zachorowania. Cena szczepionki jest bardzo wysoka, niestety nie każdy może sobie pozwolić na jej zakup. Które dziecko złapie meningokoka i dlaczego jedne chorują, a inne nie? Tak to sobie wymyśliła natura, niektórzy są bardziej odporni, inni mniej. O tym decydują geny, można więc powiedzieć o „naturalnej selekcji”.

meningokoki czy szczepić

fot. źródło: http://5krokowdozdrowia.pl/meningokoki/

Źródło:

  • Teresa Jackowska, Monika Grzelczyk-Wielgórska, „Skuteczność i bezpieczeństwo szczepionki przeciwko meningokokom grupy C skoniugowanej z toksoidem tężcowym stosowanej łącznie z innymi szczepionkami- przegląd piśmiennictwa”
  • Anna Skoczyńska, , Alicja Kuch, Izabela Waśko, Agnieszka Gołębiewska, Patrycja Ronkiewicz, Marlena Markowska, Katarzyna Wasiak, Waleria Hryniewicz, „Inwazyjna choroba meningokokowa u chorych poniżej 20. roku życia w Polsce w latach 2009–2011”
  • dr med. Ryszard Konior, “Szczepienie przeciwko meningokokom”

1 Comment

  1. SZCZEPIENIE NIEMOWLAKA 2020- zmiany w ciągu ostatnich 5 lat - Home and Baby

    1 sierpnia 2020 at 18:01

    […] Nie można też zapomnieć o szczepieniu przeciwko meningokokom. Problem jest wciąż aktualny, właściwie nic w tej kwestii nie uległo zmianie, a pisałam już o nim TUTAJ […]

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *