To Montessori to takie jedno wielkie nie wiadomo co…

To Montessori to takie jedno wielkie nie wiadomo co… Dzieciaki są puszczone same sobie, że niby zajęte cały dzień, ale tak naprawdę to co one robią?” Czy znacie takie opinie o Montessori? Czy spotkaliście się z podobnym zdaniem rodziców o przedszkolach Montessori?
Moja misją jest przekazanie i pokazanie rodzicom, dlaczego Montessori to świetny wybór i dlaczego ich dzieci skorzystają na takiej edukacji więcej, niż w klasycznym przedszkolu.

Nazywam się Magdalena Szcześniewska i jestem trenerem Montessori, który nie tylko z zawodu, ale przede wszystkim z pasji przekazuje wiedzę na ten temat innym. Od tego roku jestem również właścicielką przedszkola Il Mio Montessori w Gdyni.  Moja wiedza podparta jest przede wszystkim na wieloletnim doświadczeniem w pracy z dziećmi.
Założyłam, że chcę obalać mity na temat edukacji Marii Montessori, ponieważ moim zdaniem często klasyczne podejście ogranicza dzieci.
W tym artykule chciałabym pokazać Wam różnice między edukacją Montessori a tradycyjnym systemem nauczania, które widoczne są na poziomie przedszkolnym i wczesnoszkolnym oraz na dalszych etapach edukacji dzieci.

Edukacja Montessori ma swoje korzenie we Włoszech. To właśnie tam, ponad 100 lat temu, Maria Montessori skupiła się na obserwacji dzieci i podążaniu za ich potrzebami, które kierowane były okresami wrażliwości. I tu pojawia się już pierwsza, znacząca różnica – tradycyjna edukacja podąża wyznaczoną z góry ścieżką, a Montessori kieruje się możliwościami i zainteresowaniem dziecka.

Głównym zadaniem edukacji Montessori jest wspieranie dziecka w dążeniu do jego samodzielności, wzbudzanie w nim ciekawości świata z poszanowaniem jego indywidualności. Dziecko uczy się pracy w grupie, rozwija swoje zdolności poznawcze. Ułatwiają mu to grupy, które są zróżnicowane pod względem wieku. W tym nurcie edukacji istnieją klasy wielorocznikowe podzielone na etapy kształcenia:
żłobek (0-2,5/3 lat),
przedszkole (2,5 – 6 lat),
edukacja wczesnoszkolna (6-9 lat),
edukacja szkolna (9-12 lat; 12-15).

W edukacji konwencjonalnej mamy klasy jednorocznikowe. Jest to nienaturalna klasyfikacja. Szkoła jest jedynym miejscem, gdzie data urodzenia dziecka ma znaczenie w budowaniu klasy, a nie jego umiejętności i gotowość. Często zdarza się, że dziecko 3-4 letnie jest bardziej dojrzałe, a wśród swoich rówieśników nie może rozwijać swoich umiejętności. Zamiast iść do przodu, cofa się.
Grupy mieszane wiekowo mają przypominać relacje, które występują w życiu, w rodzinie. Każdy z nas otacza się ludźmi o różnym wieku. W domach mamy kontakt z rodzeństwem, dziadkami, na placu zabaw dzieci bawią się nie tylko z rówieśnikami.

Kolejną znaczącą różnicą jest wygląd sali, w której przebywają dzieci. W klasach Montessori otoczenie wspiera samodzielność dziecka. Przy tworzeniu pierwszego „Domu dziecięcego” Maria Montessori, usunęła z klasy wysokie i ciężkie meble. Zastąpiła je niskimi i lekkimi tak, aby dzieci miały do nich swobodny dostęp. W klasie Montessori nie znajdziemy „dorosłych” mebli oraz biurka nauczyciela. To przestrzeń stworzona dla dzieci więc nauczyciel powinien być w niej gościem.  W otoczeniu przeważają stonowane kolory, jasne ściany i estetyka wnętrza. W tradycyjnej klasie dzieci siedzą w ławkach, nie mają za bardzo możliwości przemieszczania się po sali w trakcie lekcji, a nauczyciel siedząc wyżej niż one dodatkowo zaznacza swoją przewagę nad nimi. W Montessori nauczyciel wspomaga rozwój dzieci.

W edukacji konwencjonalnej to nauczyciel pełni najważniejszą rolę. Jest odpowiedzialny za realizację programu, egzekwowanie wiedzy oraz kontrolę dzieci. Dziecko w procesie edukacyjnym jest biernym odbiorcom. Często mówi się o tym, że edukacja dzieci to ciągłe powtarzanie tego samego materiału z dodawaniem nowości. Wiedza jest określona (narzucona) planem roczny, który podzielony został na krótsze sekwencje:  miesięczne i tygodniowe. Jest to tak zwana podstawa programowa, która wytycza ścieżkę edukacyjną dzieci.

W Montessori naszym programem nauczania są pomoce Montessori, które znajdują się na półkach. Zostały one podzielone na różne obszary, które odpowiadają na potrzeby dzieci i wynikają z ich okresów wrażliwości. Mamy tu taką przestrzeń jak: życie praktyczne, sensoryka, matematyka, język oraz kultura. Ta wielość materiałów w sali pozwala na dokonanie wyboru w zakresie pracy. To ten wolny wybór, który jest często  utożsamiany z pedagogiką Montessori. Dzieci mogą wybrać z czym chcą pracować, jak dużo czasu chcą poświęcić na daną aktywność, gdzie chcą pracować (dywanik albo stół) oraz z kim.

W edukacji tradycyjnej dziecko ma określony czas na zrealizowanie zadania. Wszyscy pracują nad tym samym zadaniem, niezależnie od tego czy dane treści są im znane czy nie. Każdy w klasie ma swoje miejsce, które jest przydzielone przez nauczyciela. Za proces edukacji odpowiedzialny jest nauczyciel. Mało w nim momentów współpracy między grupą, gdzie w edukacji Montessori to stały element. Dzieci w Montessori są zachęcane do pomocy innym. Dbają o dobro całej społeczności.

Praca własna jest najważniejszym elementem dnia, w czasie którego dzieci sięgają po materiał oraz uczestniczą w lekcjach grupowych. To znakomity czas nabywania nowych kompetencji oraz integracji w grupie. Odkrywają świat w zgodzie z tym, czego potrzebują podczas lekcji indywidualnych oraz grupowych.

Materiał skonstruowany jest w taki sposób, aby dziecko mogło dokonywać autokorekty poprzez wbudowaną kontrolę błędu. Nie jest potrzebny nauczyciel aby wskazać pomyłkę. W edukacji tradycyjnej to nauczyciel wskazuje na błędy. Czerwony długopis zostaje w pamięci na zawsze.

W edukacji Montessori wspieramy rozwój dziecka poprzez jego dyscyplinę wewnętrzną, a nie stosowanie kar i nagród. Dziecko nie otrzymuje ocen w postaci stopnia za swoją pracę.

Bardzo ważną rolę przykładamy do edukacji rodziców. Placówki organizują warsztaty Montessori, które przybliżają filozofię i pokazują jak tą metodę można przenieść do domu. Bo co ważne, w tej metodzie nauka nie kończy się w placówce. I nie chodzi tu o zadania domowe, z których dzieci są rozliczane. Chociaż, to są swoiste zadania domowe – takie jak pomoc rodzicom w codziennych pracach, doskonalenie umiejętności nabytych w ciągu dnia.

Gdybyśmy chcieli bardzo spłaszczyć i uprościć porównanie tych dwóch metod edukacyjnych, można by powiedzieć, że edukacja klasyczna to teoria, a Montessori to praktyka. Ale to właśnie dlatego metoda Montessori daje możliwość indywidualnego podejścia do każdej jednostki, poszanowania praw dzieci oraz odpowiedzi na ich potrzeby rozwojowe. Poprzez obserwację nauczyciel jest w stanie wychwycić to, czego potrzebuje każde dziecko, stwarzając mu do tego odpowiednie warunki, dając możliwość pracy we własnym tempie według swoich zainteresowań. Tego często brakuje w edukacji klasycznej. Tego właśnie brakowało mi, jako nauczycielowi i dlatego właśnie postanowiłam szerzyć wiedzę o Montessori.

Po więcej informacji zapraszam Was na stronę internetową Pani Magdy www.edukacjamontessori.pl